Αρθρο του Επίκουρου Καθηγητή Γιάννη Τερζίδη στο greekhandball.com : Αθλητικός αποκλεισμός – Απώλειες αλλά και κέρδη από την κρίση του Covid-19 και η αρχή της αναστρέψιμης προπόνησης

Αθλητικός αποκλεισμός – Απώλειες αλλά και κέρδη από την κρίση του Covid-19 και η αρχή της αναστρέψιμης προπόνησης

Γιάννης Τερζίδης MD, PhD, BSc, FEBSM
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Επ Καθηγητής Αθλητικών Κακώσεων ΑΠΘ
www.the-mis.gr, terzidis@the-mis.gr

Οι αθλητές ενίοτε βιώνουν μεταβατικές περιόδους καθ 'όλη τη διάρκεια της αθλητικής τους σταδιοδρομίας, είτε αυτές συνήθως συμπίπτουν με το τέλος της αγωνιστικής περιόδου (μεταβατική περίοδος), είτε η σε μια πιθανή περίοδο ασθένειας, η τραυματισμό ή από άλλους εξωγενείς η ενδογενείς παράγοντες.
Η όποια απώλεια σωματικής δραστηριότητας επέρχεται από τους παραπάνω λόγους δεν είναι συγκρίσιμη με τον περιορισμό που αντιπροσωπεύει η τρέχουσα «παραμονή στο σπίτι» η άλλος «αθλητικός αποκλεισμός».
Ωστόσο, η αποπροπόνηση (detraining) η άλλως αρχή της αναστρεψιμότητας είναι μια από τις μεγαλύτερες αρνητικές συνέπειες της αναγκαστικής καραντίνας.
Νευρομυϊκά: Αν και ορισμένες έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι νευρικές αλλαγές είναι μακροχρόνιες [1], υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για το αντίθετο.
Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση αποκάλυψε ότι τα παράλληλα κέρδη της άσκησης (CT: concurrent training) που προκαλούνται από την προπόνηση μπορεί να διακυβευθούν με μια βραχυπρόθεσμη περίοδο κράτησης (2–4 εβδομάδες), οδηγώντας σε επιστροφή στις βασικές τιμές
Πρόταση: Μέχρι σήμερα, μια από τις πλέον χρησιμοποιούμενη μέθοδος άσκησης  είναι η κυκλική προπόνηση με αντιστάσεις (RCBT resistance circuit-based training). Το RCBT είναι μια αποτελεσματική μέθοδος άσκησης για την ταυτόχρονη ανάπτυξη της μέγιστης κατανάλωσης οξυγόνου (VO2max). Θα μπορούσαν εύκολα να εκτελεστούν με απλό εξοπλισμό στο σπίτι και να προωθήσουν τόσο νευρομυϊκές όσο και μεταβολικές προσαρμογές, ελαχιστοποιώντας έτσι τις επιπτώσεις της νευρομυϊκής αποτροπής.
Καρδιαγγειακά - αναπνευστικά: Μειώσεις στη μέγιστη και υπομέγιστη απόδοση άσκησης συμβαίνουν μέσα σε εβδομάδες μετά τη διακοπή της προπόνησης. Αυτές οι απώλειες στην αεροβική απόδοση μειώνουν την καρδιαγγειακή λειτουργία και το μεταβολικό δυναμικό των μυών.
Συγκεκριμένα, έχουν περιγραφεί σημαντικές μειώσεις του VO2max εντός 2 έως 4 εβδομάδων από την διακοπή της συστηματικής άσκησης, μείωση του ΚΛΟΑ (κατά λεπτού όγκου του αίματος), αλλαγές στην καρδιακή υπερτροφία., μείωση της συνολικής περιεκτικότητας σε αιμοσφαιρίνη, μειωμένη τριχοειδή κυκλοφορία στους σκελετικούς μυς και διακοπή της ρύθμισης της θερμοκρασίας.
Πρόταση: Ως εκ τούτου, οι αθλητές πρέπει να ενσωματώσουν κάποιο είδος αντοχής στην καθημερινή τους ρουτίνα για να προσπαθήσουν να αντιστρέψουν μερικές από τις προαναφερθείσες επιπτώσεις της αποπροπόνησης.
Μυοσκελετικά:  Η βραχυπρόθεσμη αποπροπόνηση μπορεί να επηρεάζει συγκεκριμένα την εκκεντρική δύναμη και το μέγεθος των μυϊκών ινών τύπου II ταχείας συστολής (FT: fast twitch).
Μειωμένη ή πλήρης απουσία προπόνησης δύναμης μπορεί να προκαλέσει απώλεια μυϊκής μάζας. Η μυϊκή ατροφία προκύπτει από μια ανισορροπία μεταξύ της πρωτεϊνικής αποδόμησης και της σύνθεσης υπέρ του πρώτης[10]. Όταν η αδράνεια υπερβαίνει τις 4 εβδομάδες, υπάρχει μετάβαση των ινών FT σε Τύπο I (ST: αργή συστροφή), ειδικά σε αθλήματα, που χαρακτηρίζονται από εκρηκτικές ενέργειες, με το FT να είναι πιο ευάλωτο σε περιόδους αδράνειας από τον τύπο ST , υπάρχει μια μείωση στην εγκάρσια ινώδη περιοχή περίπου 0,6% ανά ημέρα. Αυτή η μείωση του μεγέθους των μυών μεταφράζεται σε μείωση κατά 7% και 12% στη δύναμη και στους αθλητές ομαδικών αθλημάτων, μετά από μια περίοδο αδράνειας που κυμαίνεται από 8 έως 12 εβδομάδες.
Η αδράνεια προκάλεσε επίσης μείωση της σύνθεσης κολλαγόνου στον ανθρώπινο τένοντα, με προοδευτικές μειώσεις στη σύνθεση κολλαγόνου να καταγράφονται μεταξύ 10 και 21 ημερών πλήρους αδράνειας. Η μείωση της δραστηριότητας οδηγεί σε μειωμένη ενεργειακή δαπάνη, η οποία συνεπώς απαιτεί μείωση της πρόσληψης ενέργειας για την πρόληψη ανεπιθύμητων σωματικών λιπαρών. Η διατήρηση της πρόσληψης υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες θα είναι απαραίτητη για τη μείωση της απώλειας μυϊκής μάζας.
Πρόταση: συνιστάται η ενσωμάτωση ασκήσεων για τη διατήρηση και τη βελτίωση της ευελιξίας (δίσκος ισορροπίας, ιδιοδεκτικότητα) βελτιώνοντας τον δυναμικό έλεγχο της ισορροπίας και την ευελιξία. 
Εκτέλεση έκκεντρων ασκήσεων ειδικά στους οπίσθιους μηριαίους είναι απαραίτητη για την προώθηση μεγαλύτερης και μακρύτερης διάρκειας νευρωνικών προσαρμογών στην προπόνηση [10] και ότι η ταχύτητα  διατηρείται καλύτερα κατά τη διάρκεια περιόδων μειωμένης προπόνησης εάν προηγουμένως η εστίαση της προπόνησης ήταν στην ανάπτυξη ισχύος.
Πλειομετρικές ασκήσεις, προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές βλάβες στη λειτουργία Stretch-shortening [20]. Όλα τα προγράμματα θα πρέπει να είναι αυστηρά εξατομικευμένα.
Λόγω της έλλειψης κατάλληλου χώρου (π.χ. ενός γηπέδου ποδοσφαίρου) και της επακόλουθης άσκησης συγκεκριμένων αθλημάτων και / ή ασκήσεων υψηλής έντασης, όπως σπριντ, οι αθλητές που επιστρέφουν στον αθλητισμό μετά την καραντίνα πρέπει να γνωρίζουν αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού. . Επομένως, οι αθλητικοί φορείς πρέπει να διαθέτουν τον κατάλληλο χρόνο στους αθλητές και τις ομάδες για να προετοιμαστούν για υψηλού επιπέδου ανταγωνισμό. Η έλλειψη ανταγωνισμού δημιουργεί ένα επιπλέον πρόβλημα για τις ομάδες και τους αθλητές, επειδή μέσω των αγώνων οι αθλητές μπορούν να διατηρήσουν καλύτερα τη φυσική τους κατάσταση και την αθλητική φόρμα τους. Κατά συνέπεια, η απουσία ανταγωνισμού έχει αρνητικό αντίκτυπο στην απόδοση του αθλητή.
κέρδη από την κρίση του Covid-19, θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη ορισμένα θετικά αποτελέσματα της απομόνωσης. 
1. ο αθλητής μπορεί να ανακάμψει πλήρως από όλες τις πιέσεις, τους τραυματισμούς και τα προηγουμένως συσσωρευμένα φορτία (υπερπροπόνηση). Στα ομαδικά αθλήματα υπάρχουν πολύ λίγες και μικρές χρονικοί περίοδοι μέσα στην αγωνιστική περίοδο στο οποίο ένας παίκτης μπορεί να έχει μια παρατεταμένη περίοδο πλήρους ανάρρωσης.
2. Ευκαιρία για την περαιτέρω βελτίωση μιας τεχνικής η ορισμένων φυσικών ικανοτήτων για τα οποία ένας αθλητής σε ομαδικά αθλήματα δεν έχει αρκετό χρόνο στην αγωνιστική περίοδο να το πράξει.
3. Σπάνια ευκαιρία για εκτεταμένη πρόληψη τραυματισμών και μεμονωμένες αθλητικές παρεμβάσεις. Με άλλα λόγια, αυτή η απομόνωση είναι μια ευκαιρία τόσο για μια πλήρη φυσιολογική όσο και για μια νοητική επαναφορά, καθώς και για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του αθλητή.
4. Τέλος, η ζωή ενός αθλητή σε απομόνωση λόγω της κρίσης COVID-19 και της επιβεβλημένης καραντίνας θα πρέπει να έχει και ένα άλλο, θετικό νόημα. Είναι μια ιδανική περίοδος για να ξανασκεφτεί και να αναδιοργανώσει την προσωπική του ζωή και το σύστημα αξιών. Σύνεση, ταπεινότητα, ευγνωμοσύνη, κατανόηση της παγκόσμιας κατάστασης, ενσυναίσθηση για άλλους ανθρώπους, οικογενειακές αξίες, στάση απέναντι στη γνώση, βοήθεια προς τους άπορους, είναι μόνο μερικές από τις αξίες που μπορούν να προωθηθούν και να ζήσουν πραγματικά σε δύσκολους καιρούς που επηρεάζουν πρακτικά όλο τον κόσμο.
5. Οι αθλητές είναι συχνά πρότυπα, σε αυτή τη δύσκολη στιγμή και πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να προωθήσουν τις «καλές αξίες». Μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση καλύτερων κοινωνιών και καλύτερων ανθρώπων και στην προώθηση της καλύτερης ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Βιβλιογραφία  και πλήρες άρθρο (διαθέσιμα). 
https://www.facebook.com/panorama.handball